کنوانسیون جستجو و نجات دریایی

(International Convention on Maritime Search and Rescue (SAR

کنوانسیون جستجو و نجات دریایی که در ۲۷ آوریل ١٩٧٩ در کنفرانس هامبورگ تصویب و در ۲۲ ژوئن ١٩٨٥ لازم‌ الاجرا شد، با این که فرهنگ دریانوردی و معاهدات بین‌المللی (از قبیل کنوانسیون بین‌المللی ایمنی جان افراد در دریا (سولاس) ۱۹۷۴ بر لزوم شتافتن کشتی‌ها به یاری شناورهای دچار اضطرار تاکید دارند، اما تا پیش از تصویب کنوانسیون جستجو و نجات هیچ سیستم بین‌المللی عملیات جستجو و نجات را پوشش نمی‌داد. در برخی مناطق سازمانهای منسجمی برای ارائه کمک‌های فوری و موثر وجود داشت و در برخی نواحی هیچ سازمانی از این دست مشاهده نمی‌شد.
این کنوانسیون با هدف تدوین یک سیستم جهانی برای جستجو و نجات ایجاد شده است تا هماهنگی لازم توسط سازمانهای نجات و همکاری مورد نیاز میان سازمانهای نجات کشورهای همسایه برای نجات افراد دچار اضطرار در دریا، بدون توجه به محل وقوع سانحه انجام شود.

دولت ج.ا.ایران در سال ١۳٧۳ به کنوانسیون مذکور ملحق گردید.

  ملزومات فنی

ملزومات فنی کنوانسیون جستجو و نجات در ضمیمه آن ذکر شده است که به پنج فصل تقسیم می‌شود. متعاهدین به کنوانسیون باید از اتخاذ ترتیبات لازم برای ارائه خدمات کافی جستجو و نجات در آبهای ساحلی خود اطمینان حاصل نمایند. همچنین از متعاهدین دعوت می‌شود توافق‌های جستجو و نجات با کشورهای همسایه خود به منظور انجام مواردی از قبیل تعیین مناطق جستجو و نجات، مشارکت در استفاده از تسهیلات، تدوین فرایندهای مشترک، آموزش و بازدید، منعقد نمایند. طبق مفاد این کنوانسیون، متعاهدین باید ترتیباتی را جهت تسهیل و تسریع ورود واحدهای نجات (پروازی و شناور) سایر متعاهدین به آبهای سرزمینی خود اتخاذ نمایند.
این کنوانسیون همچنین به اتخاذ تدابیر لازم جهت آماده‌سازی متعاهدین برای جستجو و نجات دریایی از قبیل ایجاد مراکز اصلی و فرعی هماهنگی نجات اشاره و چهارچوبی از فرایندهای عملیاتی برای شرایط اضطرار و فوریت و در طول عملیات‌های جستجو و نجات، مانند تعیین هماهنگ‌کننده عملیات در صحنه و وظایف آن ارائه می‌کند. متعاهدین باید سیستمهای گزارش‌ دهی کشتیها که به کمک آنها کشتیها موقعیت خود را به یک مرکز رادیویی در ساحل اطلاع می‌دهند را برای خود ایجاد نمایند. این کار به کاهش فاصله زمانی میان قطع تماس با کشتی و آغاز عملیات جستجو منجر می‌شود و به انتخاب فوری شناورهایی در آن نزدیکی به منظور کمک رسانی (خصوصاً در موارد پزشکی) به شناور مضطر کمک خواهد کرد. این کنوانسیون شامل ٨ ماده و یک ضمیمه در ٥ فصل می‌باشد که مهمترین آنها عبارتند از:

 فصل ۳: همکاری میان کشورها

طبق این فصل، متعاهدین باید سازمان های جستجو و نجات خود را آماده و در صورت نیاز با کشورهای همسایه خود در ارائه خدمات جستجو و نجات دریایی هماهنگی نمایند. در صورتی که به گونه‌ای دیگر میان کشورهای مربوطه توافق نشده باشد، متعاهدین باید طبق قوانین و مقررات ملی خود اجازه ورود فوری واحدهای نجات (پروازی و شناور) سایر متعاهدین به سرزمین و آبهای سرزمینی خود، صرفاَ برای مقاصد جستجو و نجات اتخاذ نمایند.

 فصل ۴: فرایندهای عملیاتی

طبق این فصل، مراکز اصلی و فرعی هماهنگی نجات باید اطلاعات بروز درباره تسهیلات جستجو و نجات و ارتباطات در منطقه، و همچنین طرح هایی دقیق برای اجرای عملیات‌های جستجو و نجات در اختیار داشته باشند. متعاهدین باید به صورت انفرادی یا با همکاری یکدیگر قادر به دریافت پیام‌های اضطرار به صورت شبانه‌ روزی باشند.

محدوده تحت نظارت جستجو و نجات دریایی اداره کل بنادر و دریانوردی استان گیلان منطبق بر مرز استانی و از شهرستان آستارا تا شهرستان چابکسر می باشد. این محدوده تحت نظارت یک مرکز اصلی هماهنگی نجات دریایی (MRCC) مجهز به تجهیزات رادیویی پیشرفته و یک مرکز فرعی جستجو نجات واقع در بندر آستارا می باشد.

مرکز هماهنگی نجات دریایی با پرسنل مجرب بطور ٢٤ ساعته آماده پاسخگویی به شناور های نیازمند به خدمات جستجو و نجات می باشد شماره تلفن اضطراری ١٥٥٠ در سراسر کشور و به صورت شبانه روزی آماده دریافت گزارشهای مربوط به حوادث دریایی می باشد. این شماره نیاز به پیش شماره نداشته  و با تلفن همراه نیز قابل شماره گیری می باشد.

شماره تماس مرکز  اصلی هماهنگی نجات دریایی (بندر انزلی):  ۰۱۳,۴۴۴۲,۵۵۴۰

شماره تماس مرکز فرعی جستجو و نجات دریایی (بندر آستارا):  ۰۱۳,۴۴۸۳,۸۲۶۱